Fotowoltaika

Co to jest fotowoltaika?

Nazwa wywodzi się od angielskiego photovoltaics, czyli połączenia słów: „photo”, czyli światło oraz „volt”, będące jednostką napięcia prądu. Często można spotkać się, ze skrótowym oznaczeniem fotowoltaiki, czyli „PV”.
W praktyce fotowoltaika oznacza przetwarzanie światła słonecznego na energię elektryczną. Proces ten przebiega za pomocą modułów fotowoltaicznych (zwanych również panelami fotowoltaicznymi).

Z jakich elementów składa się instalacja fotowoltaiczna?

Instalacja fotowoltaiczna składa się z wielu elementów, ale do głównych należą moduły fotowoltaiczne, które mogą być zamontowane na dachu lub gruncie – w zależności od możliwości montażowych i warunków nasłonecznienia. Możliwości montażowe z kolei warunkują, jaki system konstrukcyjny zostanie dobrany do montażu instalacji. Kolejnym urządzeniem jest inwerter (falownik) przekształcający prąd stały w zmienny. Żeby każda instalacja fotowoltaiczna była bezpieczna, musi zostać wyposażona w zabezpieczenia nadprądowe. Dzięki temu jest chroniona na wypadek uderzenia pioruna lub przepięć. W instalacjach połączonych z siecią zakładu energetycznego dodatkowo występuje licznik dwukierunkowy mierzący ilość energii oddawanej i odbieranej z sieci.

Podstawowe elementy instalacji fotowoltaicznej

– moduły fotowoltaiczne
– falownik / inwerter
– zabezpieczenia AC/DC
– okablowanie
– system konstrukcyjny
– licznik dwukierunkowy (instalacje połączone z siecią Zakładu Energetycznego).

Dwa najważniejsze elementy instalacji to moduły fotowoltaiczne i falownik zwany również inwerterem.

Moduły fotowoltaiczne – zbudowane są najczęściej z ogniw krzemowych. Pojedynczy moduł fotowoltaiczny składa się najczęściej z 60-72 ogniw (ogniwa pełne) lub 120-144 (ogniwa połówkowe). Ogniwa są połączone między sobą szeregowo i zabezpieczone hartowanym szkłem i aluminiową ramą. W ciągu dnia w ogniwach zachodzi tak zwany efekt fotowoltaiczny. Fotony, z których składa się promieniowanie słoneczne, padają na powierzchnię ogniwa, inicjując tym samym przepływ ładunków pomiędzy jego warstwami, co z kolei skutkuje przepływem elektronów, czyli mówiąc kolokwialnie, zaczyna płynąć prąd elektryczny.
Inwerter – stanowi „serce” instalacji. Prąd stały powstający w fotoogniwach nie nadaje się do zasilana domowych urządzeń, dlatego wymagane jest jego przetworzenie do napięcia nominalnego 230 V i częstotliwości 50 Hz. Do tego służą falowniki, nazywane inaczej inwerterami – ich zadaniem jest zamiana prądu stałego na przemienny.
Aby instalacja mogła być podłączona do sieci zakładu energetycznego, wymagany jest jeszcze jeden element – jest nim dwukierunkowy licznik energii czynnej.
Dwukierunkowy licznik energii czynnej – przystosowany jest do niezależnego pomiaru energii elektrycznej pobieranej z sieci i oddawanej do sieci.
Licznik dwukierunkowy w taki sam sposób jak licznik jednokierunkowy wchodzi w skład całego układu pomiarowo-rozliczeniowego i jego wskazania są podstawą do rozliczania zarówno energii pobranej, jak i oddanej do sieci.

Obowiązujący w Polsce system rozliczania się z Zakładem Energetycznym

Instalacja fotowoltaiczna wymaga wymiany tradycyjnego licznika prądu na dwukierunkowy. Zakład energetyczny jest zobowiązany do tego w ciągu 30 dni po zgłoszeniu wykonania instalacji przez prosumenta. Licznik dwukierunkowy umożliwia bilansowanie energii, którą prosument produkuje i wysyła do sieci oraz pobiera. Taki bilans jest niezbędny w celu rozliczenia z zakładem energetycznym. Jednak prosumenci, którzy wytworzą nadwyżki energii, nie mogą jej odsprzedawać, lecz muszą wysyłać do sieci publicznej. Zgodnie z ustawą o odnawialnych źródłach energii rozliczenie zakładu energetycznego z prosumentem odbywa się wyłącznie bezgotówkowo. Oznacza to, że prosument nie może otrzymać zapłaty za nadwyżki prądu, który wysyła do sieci. Zakład energetyczny może się z nim natomiast rozliczyć za pomocą energii elektrycznej. Dlatego kluczową rolę pełni wykonanie instalacji o mocy adekwatnej do poboru prądu przez gospodarstwo domowe. Rozliczenie przebiega następująco:
0,8 kWh za każdą wyprodukowaną 1 kWh energii (w przypadku instalacji do 10 kW),
0,7 kWh za każdą wyprodukowaną 1 kWh energii (w przypadku instalacji do 50 kW).

Instalacja fotowoltaiczna a ekologia

Instalacja fotowoltaiczna to świetna opcja dla osób dbających o środowisko. Przede wszystkim wykorzystuje odnawialną energię słoneczną. Ponadto instalacja fotowoltaiczna sama w sobie nie szkodzi środowisku. Warto jednak zadbać o jakość paneli słonecznych. Instalacja jest bezpieczna nie tylko dla użytkowników, ale także dla naszej planety wówczas, gdy rezygnujemy z tańszych zamienników.
Dobrej jakości instalacje fotowoltaiczne nie wytwarzają dodatkowych odpadów oraz nie hałasują. Dodatkowo panele fotowoltaiczne nie emitują CO₂ do atmosfery.